door Peter Boel
De oogst van de achtste KNSB-ronde was niet zeer groot, maar wel rijk in de zin dat de partijen op de shortlist van zeer divers pluimage waren. Max Warmerdam zat er weer bij met een aantrekkelijk stukoffer, maar daar zat een smetje aan. Zo niet aan dat van Lennart Dek, die een loperoffer opdiepte uit de krochten van het onlineschaak (of verzon hij het toch zelf??) en daarmee IM Nick Maatman voor onoverkomelijke problemen stelde. Daarmee ontvangt Lennart Dek van New In Chess als prijs Yearbook 142, het laatste in de reeks.
Ree noemde het winnende stukoffer “verbluffend”:
Nick Maatman – Lennart Dek
Kennemer Combinatie-Groninger Combinatie
1.d4 d5 2.Pf3 Pf6 3.c4 c6 4.Pbd2 Lf5 5.Ph4 Le4 6.Db3 Pbd7 7.f3
7…dxc4 8.Dxb7 Ld5 9.e4 e6!?
Een opmerkelijk stukoffer, maar 9…Tb8 10.Da6 Le6 en nu bijvoorbeeld 11.Lxc4 kan zwarts bedoeling niet zijn. 8…Lc2 leek volgens Ree nog wel okay (in plaats van 8…Ld5 dus). Het concept van het stukoffer kreeg GM Evgeny Vorobiov tweemaal als witspeler voorgeschoteld in online partijen, dus het kan zijn dat Dek het al kende.
10.exd5 cxd5
Zwart heeft goede compensatie door de chronisch kromme opstelling van de witte stukken.
11.g3 Tb8 12.Da6 Lb4 13.a3 La5 14.b4
Ontwikkelt tenminste zijn c1-loper, maar het ziet er wel losjes uit bij wit.
14…cxb3 15.Lb2 0–0
16.Ld3?
De nieuwste engines geven zwart al flink voordeel, maar wellicht was 16.Td1 nog te doen, bijvoorbeeld 16…e5 (16…g5 17.Pg2 e5 18.Le2 en dan snel de koning naar f2 of rokeren) 17.dxe5 Te8 18.Kf2 Dc7! 19.Tc1 (19.exf6? Pc5 met damevangst) 19…Pc5 20.De2 Db6 21.Kg2 en het blijft hangen en wurgen voor wit.
16…e5!
Nu het paard op d2 hangt kan wit de koning niet in veiligheid brengen, dus opent Dek snel de stelling.
17.0–0–0
Er was geen andere uitweg, maar dit kan niet goed gaan.
17…exd4 18.Lxd4 Dc7+ 19.Kb2 Pc5 20.Lxc5 Dxc5 21.Lf5
21…Tfc8!
Die kan natuurlijk niet genomen worden. Er waren al meerdere winsten hier, zoals ook 21…Dc3+ 22.Kb1 Pe4! (Grooten).
22.Tc1 Dd4+ 23.Kb1
23…Tc2
Een elegante zet tot besluit; Maatman gaf op.
Over de nieuwe ‘inzending’ van onze Nederlands kampioen schreef Ree: “Heel lang een strategische modelpartij. 35.Dh1 en de reis die er aan vooraf ging, Db2-d4-f4-f3-h1, vond ik erg mooi.” Helaas ging er ditmaal iets mis in de afronding.
Max Warmerdam – Erik van den Doel
AMEVO Apeldoorn-Charlois Europoort
1.c4 c6 2.Pf3 d5 3.g3 Pf6 4.Lg2 g6 5.b3 Lg7 6.Lb2 0–0 7.0–0 a5 8.Pc3 Lf5 9.d3 Pa6 10.cxd5 cxd5 11.Tc1 Lh6 12.Tb1 Pb4 13.a3 Pc6 14.Pb5 Dd7 15.Pbd4 Pxd4 16.Lxd4 Tfc8 17.b4 a4 18.e3 Pe8 19.De2
Na een rustig begin met een subtiele ‘rook shuffle’ van wit op zet 11 en 12 beginnen de schermutselingen.
19…Lg4
Grooten geeft aan dat het positioneel sterk ogende 19…f6 met de bedoeling 20…e5 faalt op 20.e4! Lg4 21.e5 met groot voordeel voor wit.
20.Da2 Lxf3
Nu misschien wel 20…f6!?, want na 21.Ph4 Le6 22.f4 Pc7 lijkt het goed te gaan met zwart.
21.Lxf3 e6 22.Db2 Pd6 23.Le5 Pb5 24.h4
24…Ta6?!
Grooten: “Misschien viel 24…d4!? te proberen: 25.Lxd4 (25.exd4?? f6 26.Lxf6 Tf8 is niet goed, bv. 27.d5 e5! 28.Dxe5 Tae8 29.Db2 Dd6) 25…Pxd4 26.Dxd4 Dxd4 27.exd4 Ta7 en dit eindspel lijkt me houdbaar voor zwart.”
25.Tfc1 Lf8
Het grappige is dat wanneer zwart de torens verdubbelt op de c-lijn, 25…Tac6, wit reageert met 26.Ld1! (Grooten) en het na het gedwongen 26…Txc1 27.Txc1 Ta8 wit is die de c-lijn in handen heeft!
26.Txc8
Warmerdam pakt het omzichtig aan; 26.h5 kwam ook al in aanmerking.
26…Dxc8 27.Ld1 Dd7 28.Tc1
Zie de opmerking bij zet 25!
28…Ta8 29.h5
29…Pd6?!
29…g5 verliest een pion na 30.Lf6! want nu is 30…Le7 niet goed wegens 31.Lxa4! Txa4 32.Lxe7 en terugslaan gaat niet wegens 33.Tc8+. Ook 31.h6! ziet er overigens dodelijk uit. Warmerdam gaat behoedzaam verder:
30.Tc2 Pe8 31.Dd4 Le7 32.Df4 f6 33.Lb2 e5
De lange diagonaal is geplombeerd, maar de constructie ziet er niet erg deugdelijk uit.
34.Df3 Kg7
35.Dh1!
Grooten: “Een origineel idee. Hij maakt veld f3 vrij voor de loper en tegelijk wordt de dame actief over de h-lijn.”
35…Td8 36.Dh4
Grooten: “Het openbreken van de lange diagonaal met 36.f4! was volgens Stockfish sterker.”
36…Pd6 37.Lg4?
Warmerdam trekt ten aanval…
37…f5 38.Lxe5+
38…Kf8?
Hier kon zwart ongestraft een stuk winnen met de opzienbarende zet 38…Kh6! met als leukste pointe 39.Lf4+ g5 en misschien kunt u de stelling hier zelf voor uw geestesoog halen. Als wit de dame terugtrekt zoals in de partij en dan op g6 slaat, kan zwart terugnemen met de koning en is er geen aanval.
Overigens is hier volgens Stockfish ook 38…Kg8!? goed omdat na 39.Dh1 zwart nog 39…Pf7! heeft, bijvoorbeeld 40.Tc7 De6 en als de loper van e5 terugtrekt kan zwart diens broertje op g4 slaan omdat veld h8 nu gedekt is.
39.Dh1 fxg4 40.hxg6 hxg6 41.Dh8+
Gek genoeg is zwart nu volslagen hulpeloos.
41…Kf7 42.Dg7+ Ke8 43.Dxg6+ Pf7
44.Tc7!
Met damewinst of mat!
44…Db5 45.Dg8+ Lf8 46.Dxf7#
Het dichtst bij een klassieke aanvalspartij kwam de Duitse Zuid-Limburger Christian Braun. De zwarte koning werd omgelegd met een fraai spervuur. Maar het kwaliteitsoffer dat eraan voorafging was (hoewel dapper) nogal speculatief.
Christian Braun – Koen Leenhouts
Zuid Limburg-HWP Sas van Gent
1.e4 c5 2.Pf3 e6 3.d3 Pc6 4.g3
De Koningsindiër in de voorhand, indertijd een favoriete opstelling van Bobby Fischer.
4…Pf6 5.Lg2 d6 6.0–0 Le7 7.Te1 0–0 8.c3 Ld7 9.d4 cxd4 10.cxd4 d5 11.e5 Pe4 12.Pbd2 Pxd2 13.Lxd2 a5 14.h4 a4 15.a3 Pa5
Er zijn al wat meer pionnen geruild, maar ook hier zoekt zwart tegenspel op de damevleugel.
16.h5 Pb3
17.h6
“Een moedig kwaliteitsoffer dat wellicht niet helemaal correct is,” luidde het commentaar van Grooten. Ondergetekende deed ooit iets soortgelijks tegen de witspeler, met desastreuze gevolgen – voor ondergetekende dan. Dus dat kan geen inspiratiebron voor deze partij zijn geweest.
17…Pxa1 18.hxg7 Kxg7 19.Dxa1 Tc8 20.Dd1
20…Kh8?!
20…Lb5! (een zet die zwart ook op zet 19 kon spelen) had de volgende zet verhinderd, waarmee wit zijn pijlen op de zwarte koning richt. De machine geeft voorts 20…Th8 en 21…h5 (of andersom) als een beter te hanteren defensieve lijn, die bovendien het voordeel heeft dat zwart ook kan gaan aanvallen met …h5-h4 !
21.Lf1!
Een heel mooie aanvalszet. Zwart had nu beslist 21…f5 moeten doen, want hierna gaat het hard. Hoewel…? De machine geeft droogjes 21…Kh8 en dan 22…Th8 en 23…h5 !
21…Tg8? 22.Ld3 Db6 23.Pg5?!
Hier had wit de klassieker 23.Kg2! met dood en verderf over de h-lijn. De toren staat dus onhandig op g8.
23…Lxg5 24.Dh5!
De pointe natuurlijk.
24…Tg7?
De taaiste verdediging was 24…Tg6, bijvoorbeeld 25.Lxg6 fxg6 26.Dxg5 Dd8 “en wit moet nog zijn best doen” (Grooten). Minstens zo goed lijkt 25.Lxg5 omdat 25…Dxd4 niet mogelijk is wegens 26.Lxg6 fxg6 27.Lf6+ Kg8 28.Dh6 en mat.
25.Lxg5 Dxd4
26.Lxh7!
Braun maakt het onverbiddelijk af.
26…f5
26…Txh7 27.Lf6+ Kg8 28.Dg5+ Kf8 29.Le7+ Ke8 30.Ld6 was de zwierige pointe: mat is niet te verhinderen, zwart heeft alleen nog een paar wraakschaakjes.
27.Lf6 Dd2 28.Lg6+ Kg8
En als je zo ver komt, is het laatste stukoffer een peuleschil:
29.Lf7+ Txf7
29…Kf8 30.Dh8+ is daarna ook mat in twee.
30.Dh8#
Er volgt een ingezonden partij uit een streekderby in klasse 3C. De partij had een leuk slot en Grooten repte van “een aardig kijkspel”, maar als geheel was het te licht voor de prijs volgens de juryleden.
Joost Offringa – Martin Markering
Veenendaal-Bennekom (3C)
(commentaar Joost Offringa)
1.Pf3 Pf6 2.g3 c5 3.Lg2 Pc6 4.0–0 e5 5.e4 d6 6.c3 Le7 7.d4 exd4 8.cxd4 Lg4 9.d5 Pd4 10.Le3
Ik heb lang getwijfeld tussen deze zet en 10.Pbd2, maar die laatste lijkt een tikkeltje sterker, al is het gewoon een spannende stelling na iets als 10…Pd7 11.h3 Lxf3 12.Pxf3 Pxf3+ 13.Dxf3 0-0.
10…Pxf3+
10…Pxe4 is natuurlijk kritiek: 11.Lxd4 cxd4 12.Dxd4 Pf6 en wit heeft initiatief, maar de zwarte lopers kunnen op termijn sterk worden.
11.Lxf3 Lxf3 12.Dxf3 b5?
Zwart denkt a2-a4 voor te kunnen zijn.
13.a4 a6
14.e5! Pd7
Ook na 14…dxe5 15.d6 Lxd6 16.Dc6+ Ke7 17.Td1! is het uit. Extra sadistisch is 17…Db8 (17…Dd7 18.Txd6) 18.Lg5! Tc8 19.Df3 en zwart kan niks doen tegen het paard dat naar d5 of e4 gaat.
15.exd6 Lxd6 16.axb5 axb5 17.De4+ Kf8 18.Pc3 Tb8 19.Ta7 Pf6 20.Df3 De8 21.Lg5 h6
Ik had hier gehoopt op 21…b4 waarop dezelfde voortzetting als in de partij net wat mooier is.
22.Lxf6 gxf6 23.Dxf6 Le5
24.Txf7+
(Noot: geen uitroepteken van de commentator, hetgeen wij behoorlijk bescheiden vinden)
1-0
De volgende partij, uit klasse 3F, werd beslist door een aantrekkelijke verdedigende pointe. “Een partij van één zet, zou Genna Sosonko zeggen,” schreef Grooten.
Wim Pool – Roel Trimp
CSV-Sliedrecht (3F)
11…Pd5!
Een standaardwending, maar wit vindt een creatieve oplossing…
12.e5 Lxe5 13.Txe5!? dxe5 14.Dxe5
… die helaas niet helemaal klopt! Maar dan moet je wel even zwarts fraaie 15e zet gezien hebben.
14…Pxc3 15.Lh6
Met winst na 15…f6 16.Dxe6+ Tf7 17.bxc3, zal wit hebben gehoopt.
15…Dd4!
Maar dit is de weerlegging! Na 16.Dxd4 beslist de paardvork op e2. Gedesillusioneerd antwoordde Pool met 16.De1 en deed hij nog een paar zetten, maar het is helemaal uit.
Voor de volledigheid vermelden we nog even dat ook 15…Pe2+ 16.Dxe2 (anders 16…Dd4) 16…Db6 een verdediging was, maar dan staat zwart slechts iets beter. De tekstzet is veel eleganter en dwingender.
