door Peter Boel
Er kon in deze zevende ronde slechts één winnaar zijn: de Braziliaanse GM in Apeldoornse dienst Aleksandr Fier, die meervoudig winnaar Arthur Pijpers met diens eigen wapenen versloeg in een scherpe Siciliaan. De enige partij die hierbij in de buurt kwam was die van Edwin van Haastert tegen Sjef Rijnaarts uit de zelfde wedstrijd LSG-Apeldoorn, maar winnaar Van Haastert zelf was al behoorlijk zelfkritisch over die pot. “Fier stak er deze keer met kop en schouders bovenuit,” vond jurylid Herman Grooten. Het leverde hem een boek op over de hakker der hakkers: The Greatest Attacker in Chess – The Enigmatic Rashid Nezhmetdinov van Cyrus Lakdawala (New In Chess).
Ook de immer opgewekte Braziliaan kreeg het punt niet cadeau, maar witspeler Pijpers pakte, heel onkarakteristiek, in het vroege middenspel een paar kansjes niet. Toen was de beurt aan zwart.
Pijpers – Fier
LSG-Apeldoorn 2022
(aantekeningen Herman Grooten)
1.e4 c5 2.Pc3 Pc6 3.Pf3 d6 4.d4 cxd4 5.Pxd4 Pf6 6.Le2 e6 7.Le3 Le7 8.Dd2 a6 9.f4 Pd7 10.0–0–0 0–0 11.De1 Pa5 12.Dg3 b5 13.e5 b4 14.Pe4 d5
15.Pf2
Hier was 15.f5! een (verborgen) aanvalswending die voor wit heel goed kan uitpakken: 15…Kh8 (15…dxe4 16.f6 verliest na 16…g6 17.fxe7 Dxe7 18.h4 en wits aanval is te sterk; geen oplossing is 15…exf5 16.Pxf5 g6 17.Txd5) 16.f6 gxf6 17.exf6 Pxf6 18.Pg5 met een zeer gevaarlijk initiatief dat door de engine al als winnend wordt bestempeld.
15…Pc5 16.Ld3
Ook het door Hans Ree aangegeven 16.f5!? (“iets minder krachtig hier”) was vermoedelijk beter voor wit: 16…exf5 17.Lh6 g6 18.h4 met aanvalsmogelijkheden (na 18.Lxf8 Lxf8 heeft zwart redelijke compensatie voor de kwaliteit).
16…Pxd3+ 17.Pxd3
17…f5 18.exf6
Hierna komt zwart los.
Een heel ander idee was om met 18.Df2 een actie met g2-g4 voor te bereiden op de koningsvleugel. Het lijkt erop dat zwart niet zoveel tegenspel heeft.
18…Lxf6 19.Pf3 Pc4 20.Lc5?!
20.Ld4 Lxd4 21.Pxd4 Db6=.
20…Da5! 21.Kb1
21.Lxf8?? Dxa2 wint onmiddellijk voor zwart.
21…Pxb2!
Een fraaie combinatie.
22.Lxf8 Pa4 23.Lxb4
23…Pc3+?!
Logisch, maar er was beter! Sterk was 23…Tb8 24.a3 Txb4+ 25.axb4 Pc3+ 26.Kc1 Da3+ 27.Kd2 Pe4+ 28.Ke2 Pxg3+ 29.hxg3 en hoewel wit nog twee torens voor de dame heeft, staat zwart met zijn loperpaar en vooral de kwetsbare witte koning duidelijk beter.
24.Kc1?
Dit is pas de beslissende fout.
Als we de engine mogen geloven kon wit zijn mooie loper geven voor het paard met 24.Lxc3 Lxc3 en zich met 25.Pd2! Lxd2 26.Pc1 verdedigen. Kom daar maar eens op!
24…Dxa2 25.The1 a5 26.Ld6 Pe4 27.Txe4
27…Lc3!
Een mooie ‘stille zet’ te midden van de verwikkelingen.
28.Pd2 dxe4 29.Pb3
Er mag nog even gekeken worden naar 29.Dg5 (met de dreiging 30.Dd8+) maar zwart antwoordt simpel met 29…La6–+.
29…exd3 30.Txd3 Lb2+ 31.Kd2
31…La6
Materieel gezien staat het weer gelijk, maar de zwarte aanval gaat even hard door. Met zo’n onveilige koning in het midden houdt wit dit niet lang vol.
32.Te3 Td8 33.Txe6 Lc4 34.De3 Lxe6 35.Dxe6+ Kh8 36.De7 Lf6 37.Dc7 a4 0-1
De winnaar van de volgende partij meldde dat hij een leuke partij had gespeeld, hoewel er wel een paar rafelrandjes aan zaten. Toch vonden we Edwin bereid om de analyse die hij al voor LSG had gemaakt op te sturen voor dit verslag. Het geeft een aardig inkijkje in het denken van de meester tijdens de partij.
Van Haastert – Rijnaarts
Meesterklasse LSG-Apeldoorn 2022
(analyse Edwin van Haastert)
1.e4 c5 2.Pf3 d6 3.d4 cxd4 4.Pxd4 Pf6 5.Pc3 a6 6.Le3 e5 7.Pb3 Le7 8.f3 Le6 9.Dd2
9…b5
Een wat ongebruikelijke zet en waarschijnlijk ook niet zo goed. 9…0-0 is de absolute hoofdvariant.
10.0-0-0
10.a4! is de manier om te profiteren van zwarts onhandige zetvolgorde.
10…Pbd7 11.g4
11…b4
Hier realiseerde ik me dat het uitstellen van …0-0 voor zwart toch ook wel zijn voordelen had en was het duidelijk dat ik zelf e.e.a. moest gaan bedenken.
Met 11…0-0 komen we weer in de hoofdvarianten terecht.
11…Pb6!? is een interessante manier om te proberen aan te tonen dat de volgorde met snel …b7-b5 en …Pbd7 zin heeft. 12.g5 Pfd7 zou dan het idee zijn, en nu: 13.Pa5 b4 (13…Dc7 14.Pd5 Pxd5 15.exd5 Lf5 16.Pc6 lijkt me ook wat beter voor wit) 14.Pd5 Pxd5 15.exd5 Dxa5 16.dxe6 fxe6 17.Kb1 en wit heeft ruim voldoende compensatie voor de pion.
12.Pe2?!
12.Pd5 is de meest gespeelde zet en die heb ik uiteraard ook overwogen. Het leek me dat zwart na 12…Lxd5 13.exd5 Pb6 weinig problemen had. 14.Pa5! had ik echter een beetje onderschat (14.Lxb6? Dxb6 is al beter voor zwart; de zwarte velden in het witte kamp zijn ernstig verzwakt; 14.Dxb4 Pfxd5 15.Lxb6 Pxb6 leek me ook wel in orde voor zwart): 14…Pbxd5 15.Pc6 Dc7 16.Pxb4 Pxb4 (16…Pxe3 17.Dxe3 Db7 18.Db3 a5 (Duda-Kovalyov, Linares 2017) 19.Pc6!N Dxb3 20.axb3 met een zeer prettig eindspel voor wit) 17.Dxb4 0–0 18.Db6! Dc8 19.g5 en wit staat wat beter met zijn loperpaar, maar er kan uiteraard nog van alles gebeuren.
12…a5
12…h6 was nu zeker ook een idee. Zwart staat zeer comfortabel.
13.g5?
13.Kb1 was objectief gezien minder slecht, maar ik ging ervan uit dat het paard toch wel weg zou moeten.
13…Ph5?
13…a4! heb ik wel bekeken, maar ook weer niet heel serieus genomen: 14.gxf6 axb3 15.fxg7 (ik dacht eigenlijk in de vooruitberekeningen dat ik hier wel 15.fxe7 kon doen, maar na 15…Dc7!! kan wit opgeven) 15…Tg8 16.cxb3. Hier heeft zwart diverse goede opties. De witte koning staat altijd enorm slecht terwijl zijn zwarte collega op e8 prima staat. 16…Da5 17.Kc2 Dxa2 18.Dxb4 Tb8 19.Pc1 Txb4 20.Pxa2 Lxb3+ 21.Kc3 Tb8 22.Ta1 d5!-+ is een mogelijk vervolg waarbij het duidelijk is dat de witte koning zich niet erg op zijn gemak voelt.
14.Kb1
14…f6?!
Dit kwam wel een beetje als een verrassing. Het blijkt zelfs al eens eerder gespeeld te zijn.
Na 14…0-0 komen we weer in een bekende variant waarin zwart liever …Pe8 had gedaan dan …Ph5.
14…a4 leek me de meest handige zet: 15.Pbc1 0–0.
15.Pg3
Het stukoffer 15.Pbd4 exd4 16.Pxd4 heb ik ook serieus overwogen. 16…Lf7 17.Pc6 Dc7 18.Lb5 geeft wit behoorlijk wat compensatie, maar ik kon het allemaal niet goed inschatten en wilde in een teamwedstrijd ook niet al te veel risico nemen.
15…Pxg3 16.hxg3 fxg5 17.Lh3
17.f4 a4 18.Pc1 was het alternatief.
17…Lf7?
Dit was ook eigenlijk de zet die ik had verwacht, maar het is gewoon niet goed. Een eerder gespeelde partij ging verder met 17…Lxh3 18.Txh3 . Het leek me dat ik hier wel wat spel over de witte velden zou hebben, maar de engine denkt er heel anders over. Die ziet vrij weinig problemen en zegt dat zwart gewoon een pion voor staat. 18…a4 19.Pc1 Tb8 20.f4 g4 21.Thh1 Pf6 22.De2 Dc8 23.fxe5 dxe5 24.Lg5 De6 (24…0–0) 25.Lxf6 Lxf6 26.Pd3 b3 27.axb3 axb3 28.Pc5 bxc2+ 29.Dxc2 Dc6 30.Dc4 Tf8? (Prié-Renet, Toulouse 1995) 31.Th5+–.
18.Lxg5! Lxg5?
In de analyse dachten we dat 18…Pb6 19.Lxe7 Kxe7 nog enigszins speelbaar was: 20.Dg5+ Kf8 21.Dxd8+ (deze vrij simpele zet hadden we allebei gemist) 21…Txd8 22.Pxa5+– .
18…Pf6 is relatief nog de beste zet: 19.Lxf6 Lxf6 (19…gxf6 20.Pc5! (zoals we in de analyse zagen is 20.Lf5 ook genoeg voor groot voordeel) met als pointe 20…dxc5 21.Ld7+ Kf8 22.Dh6+ Kg8 23.Lf5+–) 20.Dxd6 Dxd6 21.Txd6 met een zeer troosteloos eindspel voor zwart.
19.Dxd6!
19.Lxd7+? Dxd7 20.Dxg5 wint het materiaal direct terug, maar geeft het initiatief uit handen: 20…0-0 21.Dxe5 dxe5 22.Txd7 Lxb3 23.axb3 Txf3 is opeens een duidelijk beter toreneindspel voor zwart.
19…Ta7
19…Pb8 leek me een andere kandidaatzet, maar dit ziet er wel heel passief uit. Het is dan ook niet verrassend dat wit kan kiezen tussen meerdere goede voortzettingen: 20.Dxe5+ (20.Dc5 heb ik niet overwogen, maar is ook zeer sterk; de dame kan niet weg van d8 zonder Dc8+ toe te laten) 20…De7 21.Db5+ Kf8 was wat ik van plan was, en hier wilde ik kiezen tussen 22.f4 en 22.Pd4 waarna wit in beide gevallen gewonnen staat.
20.Pc5!
Deze moest wel vooraf gezien zijn toen het stuk werd geofferd.
20…Le7
20…Pxc5 21.Dxe5+ De7 (na andere zetten verliest zwart gewoon de dame en blijft hij te veel materiaal achter) 22.Td8+!! Kxd8 23.Db8# was het idee.
21.Lxd7+ Kf8 22.Dxe5 Dc7 23.Pe6+ Lxe6 24.Dxe6 Dxg3 25.Df5+ Lf6 26.Dc5+ 1-0
Een leuke, maar zeker niet foutloze partij. (Van Haastert)
“Zeker bezienswaardig, maar misschien iets te kort” (Ree).
Als Stukkenjager (clubgenoot van de verliezende Sjoerd van Roon) tikte Grooten nog een partij op de kop. Hij haalde Jan Jaap Janse over om de volgende aardige partij op te sturen, hoewel de winnaar hem zelf ook aan de lichte kant vond: “Zwart pleegt in mijn ogen harakiri met 12…Dxg2.” Janse profiteerde niet onmiddellijk maar smaakte later wel het genoegen van een heus torenoffer.
Janse – Van Roon
Paul Keres II-De Stukkenjagers 2022
1.d4 d5 2.Lg5 Pf6 3.Lxf6 exf6 4.e3 Lf5 5.c4 Lxb1 6.Dxb1 Lb4+ 7.Kd1
Wat in de London kan, kan vaak ook in de Trompowsky.
7…0–0 8.a3 Le7 9.c5 b6 10.b4 Dd7?!
Een avontuurtje waarbij zwart zijn ontwikkeling veronachtzaamt.
De centrumformatie voor de witte koning is stevig, dus hij tijgt ten aanval met een pionoffer:
11.Ld3 Dg4+?!
Wel consequent.
12.Pf3 Dxg2 13.Ke2?!
Er was geen goede reden om niet op h7 te slaan. Dat komt neer op een stukoffer, maar na 13.Lxh7+ Kh8 14.Ke2 g6 en nu gewoon 15.h4 Kxh7 16.h5 is de witte aanval niet te stoppen.
13…Dh3 14.Tg1 g6 15.Lf5 Dh6
De engine vindt 15…Dh5 handiger, om te vervolgen met 16…Kh8 en wit zo te dwingen een paar tempi voor de aanval te verliezen met Lf5-g4.
16.Db3 Td8 17.Tg4
17…Kh8?
Nu komt wit over de h-lijn! Kennelijk had zwart nog tijd om de witte damevleugel aan te tasten met 17…a5, bijvoorbeeld 18.cxb6 cxb6 19.bxa5 Txa5. Nu heeft wit niet de gelegenheid om zijn dametoren bij de aanval te betrekken, dus 20.Dxb6 Ta6 21.Db7 Df8 en zwart pakt pion a3 terug: 22.h4 Lxa3 23.h5 Db4 24.Dc7 Dd6 en wit krijgt geen tijd om iets te offeren op g6.
18.Th4 Df8 19.Dd3 De8 20.Tg1 Pd7
20…Kg8 helpt nu niet meer vanwege 21.Txh7! Kxh7 22.Ph4 en g6 valt.
21.Txg6!
Niet moeilijk te raden, maar het is wel een toren.
21…fxg6 22.Lxg6 Dg8 23.Lxh7 Dg7 24.Lf5+ Kg8 25.Le6+ Kf8 26.Th7 bxc5
26…Dg2 (het enige veld voor de dame) 27.Th8+ en mat.
27.Txg7 Kxg7 28.Df5 Pf8
Wit staat een pion voor, maar belangrijker is dat zwart mat gaat:
29.Dg4+ Kh6 30.Ph4 Pxe6 31.Dg6#
Een derde inzending haalde helaas de ballotage niet.
Omdat het meeste vuurwerk in deze ronde verborgen zat in remisepartijen, wilden we u de volgende slotcombinatie, na een verder niet bijster boeiende partij, niet onthouden!
Buckels – Alex Suvorov
En Passant-Zuid Limburg 2022
29…Txf2! 30.Kxf2 Tc2+ 31.Kf3
31…e5!
De elegante pointe waar het eigenlijk om gaat. Tegen het schaak(mat) op f6 zijn er zelfs geen paardenmiddelen meer. Wits torenmiddel verliest ook:
32.Tb4 Dxb4
En na 33…e4+ loopt het alsnog mat, dus:
33.e4 dxe4+ 0-1
Na 34.dxe4 Db3+ is het mat langs de andere kant.
