Roeland Pruijssers (links) en Hing Ting Lai. (foto Harry Gielen)

Vandaag, op de tweede dag, ging de NK-finale pas echt los. Twee spectaculaire partijen, twee beslissingen… en een koppositie voor favoriet Max Warmerdam en outsider Hing Ting Lai. Een waar schaakfeest in droeve tijden.

Toen in de partij Swinkels-Warmerdam een hippe variant op het bord kwam, dacht iedereen dat theoriebeest Max Warmerdam dit wel beter zou kennen dan Robin Swinkels. Maar in de nazit bleek dat de laatste de variant gisteren nog had bekeken, terwijl Warmerdam moest teren op een partij die hij er een jaar geleden mee had gespeeld. Deze specifieke variant van het Siciliaans wordt overigens vaak de Carlsen-variant genoemd, omdat de wereldkampioen hem in de praktijk introduceerde, maar hij werd in 2018 ontwikkeld door de Griekse huiskamerschaakgeleerde Ioannis Simeonidis, die toen het idee opstuurde naar Carlsen’s secondant Peter Heine Nielsen.

Venijnige trucs in de stelling

Ondanks zijn ‘achterstand’ in de voorbereiding lukte het Warmerdam toch met zwart druk op de witte stelling te ontwikkelen en zelfs een pion te winnen. Toen Swinkels zijn dame terugtrok naar e1, kwamen een stel venijnige trucs in de stelling, maar Warmerdam trapte nergens in. Toen Swinkels toeliet dat Warmerdam zijn stelling op orde bracht met 22…e6 en 23…d5 was het een gelopen zaak. Het was “een tikkeltje zuur”, zo zei Swinkels achteraf en bij de nababbel in de commentaarzaal zat hij er behoorlijk aangeslagen bij, maar hij vermande zich en deed gewoon mee in de analyse. Hij had zich op zet 34 ook mat laten zetten, wat in de schaakwereld algemeen als een sportief gebaar wordt beschouwd: je laat de tegenstander in volle glorie schijnen.

Origineel idee

De partij Hing Ting Lai-Roeland Pruijssers begon rustig. “Ik dacht dat het een saaie partij was, maar…” zei Swinkels. Gek genoeg werd het juist spannend nadat Pruijssers de stelling dichtschoof met 15…c4, wat de gastcommentator van vandaag, Loek van Wely, een aanvechtbare beslissing vond. Kort hierna ontplofte de hele zaak door een zeer origineel idee van Pruijssers dat misschien toch niet helemaal door de beugel kon. Het kwam erop neer dat de Apeldoornse grootmeester een paard liet insluiten om van zijn tegenstander de dame in te kunnen sluiten. Dat lijkt een goede deal, maar het liep anders doordat Hing Ting Lai precies reageerde zoals Van Wely had voorspeld: hij pakte niet het zwarte paard maar ging met zijn dame op pionnenroof uit en offerde toen zelf een paard. Daar kreeg hij drie pionnen en een fraaie stelling voor, maar in groeiende tijdnood begon hij te aarzelen en Pruijssers kwam helemaal terug in de partij.

Climax

De climax volgde, zoals zo vaak, vlak voor de tijdcontrole op de 39ste en de 40ste zet. Hier miste Pruijssers eerst een goede kans op gelijkspel en toen Hing Ting Lai met 40.e6? alles op één kaart zette, reageerde Pruijssers verkeerd. Hij gaf een zet later een toren tegen een gevaarlijk ogend paard, wat volgens Van Wely misschien ook nog niet nodig was, en kwam daarna in last vanwege een sterke witte vrijpion. Ook toen er weer meer tijd was, groeiden de vele problemen Pruijssers boven het hoofd en op zet 56 moest hij opgeven. “Toch die beruchte 40ste zet,” verzuchtte de Apeldoorner tijdens de analyse achteraf.
Hing Ting Lai samen met Warmerdam aan kop! Wie had dat gedacht?