door Peter Boel
De vijfde en laatste ronde van dit seizoen (deze ronde was uitgesteld vanwege corona) leverde nogal wat vraagtekens op. Er waren drie inzendingen die de shortlist helaas niet haalden, en er bleven slechts twee waardige kandidaten over. Tweemaal won zwart, tweemaal was het heel moeilijk aan te geven waar het nu fout ging voor wit. Dat spreekt voor de kwaliteit van deze partijen! Uiteindelijk vonden Hans Ree en Herman Grooten bij hun laatste juryklus de zege van Koen Leenhouts op Max Warmerdam net iets inhoudsrijker dan die van Thomas Beerdsen op Helmut Cardon. De Zeeuwse meester ontvangt het Chessable-boek Master Your Chess with Judit Polgar van New In Chess.
De winnende partij was moeilijk, het was vooral lastig om er een ‘vinger achter te krijgen’ – zo’n partij waarover engines niet echt uitsluitsel geven. Wel “een fraai en ook zeer ingewikkeld geheel”, aldus Grooten. Als je met 8 uit 8 in de allerlaatste ronde dan toch nog een punt moet afgeven, zoals Max Warmerdam, dan maar zo!
De analyses in dit verslag zijn van Herman Grooten, met opmerkingen van Hans Ree en bovengetekende (PB) tussendoor. Beide kandidaatpartijen komen uit de wedstrijd HWP Sas van Gent-AMEVO Apeldoorn waarin de Apeldoorners verloren en toch kampioen werden.
Warmerdam – Leenhouts
1.c4 g6 2.e4 e5 3.g3
In mijn tijd werden obscure varianten als 3.d4 Pf6 geanalyseerd.
3…Lg7 4.Lg2 Pc6 5.Pe2 d6 6.Pbc3 Le6 7.d3
Het lijkt erop dat beide spelers de aloude ‘Botwinnik-opstelling’ hebben ingenomen.
7…Dd7 8.0–0 Pge7 9.Pd5 0–0 10.Le3 f5 11.Dd2 Tf7 12.Tac1 Taf8 13.b4
–
Gezien het vervolg had wit hier misschien een andere keuze moeten maken. Er was niets mis met 13.f4 om tegenwicht op de f-lijn te creëren. Nu krijgt zwart die in handen, en dat bepaalt het verdere partijverloop.
13…f4!?
Een typisch ‘standaard-offer’, maar toch vind ik het opmerkelijk dat het kan. Ree vond het juist opmerkelijk dat wit het toeliet: “Ik was verrast toen ik zag dat wit met 13.b4 heel goed gescoord heeft. Het zal ook niet echt slecht zijn, maar wit brengt zich wel in een situatie waarin hij zich geen fouten kan permitteren.”
14.gxf4 Pd4 15.fxe5
15.f5 Pxe2+ 16.Dxe2 gxf5 17.Pxe7+ Txe7 18.exf5 zou erg vervlakkend zijn, maar wit heeft geen problemen hier.
PB: Toch speelt de zwarte stelling al makkelijker, met de actieve dameloper en de open f-lijn. Ree noemde de tekstzet “spelen met vuur”.
15…Pf3+ 16.Lxf3 Txf3 17.exd6
Misschien is het deze zet die wit later in de problemen brengt. Speelbaar is 17.Pd4 wegens 17…Lxd5 18.cxd5 Lxe5 (na 18…Dh3 19.Pxf3 Dg4+ 20.Kh1 Dxf3+ 21.Kg1 Lxe5 22.Tfe1 eindigt het volgens de engine in eeuwig schaak; verbazend genoeg lijkt er niets meer voor zwart in te zitten) 19.Pe6 en met zo’n paard kan wit niet minder staan (vooral niet 19.Pxf3?? want dan wint zwart in de aanval: 19…Txf3 20.Tfe1 Dh3).
PB: 17.Pf6+ Lxf6 18.exf6 T8xf6 en nu de hergroepering 19.Kh1 Pc6 20.Tg1 lijkt ook nog te doen voor wit.
17…cxd6
18.Pdf4?!
Het is misschien deze voortzetting die wit niet goed bekomt.
18.Kh1 Lg4 19.Pg1 Pxd5 20.cxd5 Df7 met aanhoudende aanvalskansen voor zwart, maar er is nog niets beslist.
PB: Het is wel heel lastig om hier iets goeds te vinden voor wit; zo wordt 21.Lg5 beantwoord met 21…h6 (21…Th3? 22.f4! is wits idee; hier zijn al zijn problemen opgelost en staat hij geweldig) 22.Lxh6 Th3 23.f3 (23.Lxg7? Lf3+ met mat) 23…Lxf3+ 24.Txf3 (24.Pxf3 Txf3 25.Tg1 Tf2 is niet te houden) 24…Txf3 25.Le3 Tf1 en wit is in grote problemen.
18…Lh3 19.Pg3?
Nu gaat het definitief mis met wit. 19.Kh1 Lxf1 20.Txf1 g5 21.Pg2 bood nog overlevingskansen.
19…Pc6
Direct beslissend was 19…T3xf4 20.Lxf4 Dg4 (dreigt 21…Df3 met ondekbaar mat) 21.f3 Dxf4 en met twee lopers voor een toren staat zwart duidelijk op winst. De tekstzet is interessant en ook winnend, maar ingewikkelder.
20.Pxh3
De engine acht 20.Pg2 iets hardnekkiger, maar veel maakt het niet uit na 20…h5.
20…Dxh3 21.d4 h5 22.Kh1
Op 22.Pe2 heeft zwart een fraaie wending tot zijn beschikking: 22…Pe5! (om mysterieuze redenen vindt Stockfish 22…T8f7 nog een tikje sterker…) 23.dxe5 Lxe5 24.Pg3 h4 25.De2 T8f7! (weer die mysterieuze torenzet; niet 25…hxg3? 26.fxg3 Dg4 27.Tf2 Lxg3 28.Tg2 Lxh2+ 29.Kxh2 Dh3+ 30.Kg1 Txe3 31.Dg4 en de aanval slaat niet meer door) 26.Lxa7 (de engine geeft deze idiote zet, maar dat geeft wel aan wat er aan de hand is) 26…Dg4 27.Dc2 hxg3 en nu breekt zwart door. Ree gaf nog de variant 22.b5 Pxd4 23.Lxd4 Tff4 als winnend voor zwart.
22…Txg3!
Vanwege de dubbele penning is het nu gedaan. Ree: “Jammer dat het zo pardoes afloopt.”
23.Tg1 Txg1+ 24.Txg1 Df3+ 25.Tg2 Dxe4
En wit gaf het op.
Drie borden hoger ging het als volgt:
Cardon – Beerdsen
1.d4 Pf6 2.c4 e6 3.Pc3 Lb4 4.Dc2 b6 5.e4 c5 6.d5 De7 7.Le2
Ree: “Ik vind het moeilijk om aan te geven hoe wit deze variant moet spelen. Stockfish 15 is erg voor 7.Pge2 en zal wel gelijk hebben, maar het zou betekenen dat wit zich vrijwel verplicht om lang te rokeren en als je niet voorbereid bent doe je dat niet graag.”
7…d6 8.a3 Lxc3+ 9.Dxc3 0–0 10.Dc2?!
Te traag. 10.f3 Te8 11.b3 Pbd7 12.dxe6 fxe6 13.Ta2 lijkt nog te gaan, hoewel het witte spel gekunsteld aandoet. Ree’s engine kwam met 11.h4 exd5 12. cxd5 Pbd7 13. Kf2 met gelijk spel: “Je moet er maar opkomen.”
10…exd5 11.exd5 Te8 12.b3?
12.h3 b5 13.Le3 bxc4 14.Lxc4 La6 15.b3 Lxc4 16.bxc4 De4 levert zwart comfortabel spel op, maar wit staat nog niet verloren.
PB: Dit ziet er redelijk remise-achtig uit, maar of Thomas in zo’n stelling dames had willen ruilen valt te betwijfelen. Ambitieuzer is 16…De5 17.Tb1 Dg5!? en na 18.Kf1 is 18…Txe3!? 19.fxe3 Dxe3 best interessant. Potremise volgens Stockfish!
12…b5! 13.Ta2 bxc4 14.bxc4 La6 15.Le3
PB: Normale ontwikkeling met 15.Pf3 is al niet lekker wegens het kwaliteitsoffer (spoiler alert!) 15…Dxe2+ 16.Dxe2 Txe2+ 17.Txe2 Lxc4 en zwart staat prima.
15…Pbd7 16.h3
16.Pf3 Pg4 17.Lf4 Dxe2+ 18.Dxe2 Lxc4 was ook al geen sinecure…
16…Pe4! 17.Th2
Ree schreef over deze zet: “Dit lijkt in eerste instantie een macabere grap of een vingerfout, maar goed, er was al niets meer”.
Als een normale zet als 17.Pf3 niet kan, is er duidelijk iets aan de hand voor wit: 17…Pg3! is desastreus: 18.fxg3 Dxe3 19.Kd1 Pe5 en wits stelling is een ruïne geworden.
17…Tab8 18.Pf3
18…Pxf2!?
De stelling ‘schreeuwt’ om dit soort offers.
PB: Een langzamere versie was 18…Pb6, bijvoorbeeld 19.Tb2 Pg3 20.Ld3 Pxc4 21.Txb8 Pxe3 22.Txe8+ Dxe8 en dit valt niet te overleven voor wit.
19.Lxf2 Dxe2+ 20.Dxe2 Tb1+ 21.Kd2 Txe2+ 22.Kxe2 Lxc4+ 23.Ke3 Lxa2
Zwart heeft twee pionnen buitgemaakt.
24.Lg3 Pb6 25.Pd2 Pxd5+ 26.Kd3
26…c4+
Een grappig einde. 27.Pxc4 Tb3+ 28.Kd4 Txg3 29.Kxd5 Td3+ verliest een stuk, en 27.Ke2 Tb2 gevolgd door 28…c3 is ook wel duidelijk.
0-1
