Door Peter Boel
Dennis Arts van eersteklasser UVS vond tegen het einde van de week nog net tijd om zijn zwartzege tegen Stefan Beukema becommentarieerd in te sturen. Toch een goede beslissing. Want deze partij werd grootmoedig meegenomen door juryleden Herman Grooten en Hans Ree en won prompt de prijs in KNSB-ronde 7, waar de schoonheid ditmaal niet werd aangetroffen in de Meesterklasse. Dennis Arts wint het boek Train Your Chess Pattern Recognition van Arthur van de Oudeweetering, dat binnenkort uitkomt bij New In Chess. Rik de Wilde, uit de tweede klasse D, werd een goede tweede.
Het gaat om het speculatieve torenoffer van Arts op zet 27 – of zet 26! Ree schrijft: “Als zwart dat betere zetje 26…Te3 had gedaan en gewonnen had, was het briljant geweest: een volkomen correct torenoffer voor aanval en een paar pionnen. Maar ook zoals het ging was het mooi. Ook een speculatief torenoffer, maar in iets gunstiger omstandigheden.”
Grooten hakte na lang wikken en wegen de knoop door: “Het torenoffer was op het briljante af. Als we daarbij optellen dat de zet in tijdnood gevonden werd, en gespeeld werd tegen een talentvolle speler die meestal hoge scores haalt en net IM is geworden, ben ik geneigd om ditmaal de prijs naar Dennis Arts te laten gaan.”
De partij komt uit de wedstrijd UVS-De Stukkenjagers in 1B.
Stefan Beukema – Dennis Arts
(commentaar Dennis Arts)
1.e4 e5 2.Pf3 Pc6 3.Lc4 Le7 4.d3 Pf6 5.0-0 d6 6.c3 0-0 7.Lb3 h6 8.h3 Te8 9.Te1 Lf8 10.Pbd2 Pe7 11.Pf1 Pg6 12.Pg3 Le6 13.d4 c6 14.Lc2 Dc7 15.b3
Na een rustige opening die opvallend veel tijd kostte voor beide spelers, besloot ik hier tot …c6-c5. Eigenlijk een teken van onrust, maar ik ben blijkbaar niet goed genoeg om niets te doen.
15…c5 16.d5
Wit pakt wat ruimtevoordeel.
16…Ld7 17.Le3 Pf4 18.Pd2 g6
Ik mis het witte antwoord volledig.
19.Df3
Oh, daarom moest Neddy naar d2, simple chess van de Belg. (zoals Grooten aangaf heeft Beukema ook een Nederlands paspoort, PB)
19…g5 20.Pf5?
Een vraagteken is wel wat zwaar maar het is de eerste echte mindere zet van mijn tegenstander.
20…Lxf5 21.Lxf4
21.exf5 P4xd5 22.c4 Pxe3 23.Txe3 geeft wit wel wat compensatie voor de pion, maar is vast niet wat hij voor ogen had.
21…exf4 22.exf5 Lg7 23.h4 Te7 24.hxg5 hxg5 25.g3 Tae8 26.Ted1
26…Te2
Fijn zetje, maar helaas was er een betere. Ik hoop dat m’n tegenstander hier de auto-move speelt. We hadden beiden nog 4 minuten op de klok.
26…Te3!! – die engines verknallen ook alles tegenwoordig: 27.fxe3 Txe3 28.Dh1! Txg3+ 29.Kf1 Txc3 30.Tac1 g4 is ook heel erg goed voor zwart… ik betwijfel of ik dit had gespeeld als ik het gezien had. Ik had alleen maar oog voor de partijvariant.
27.Ld3?
Wit ziet het gevaar niet.
27…T2e3!
Nu nog sterker dan een zet geleden.
28.fxe3 Txe3 29.Df1 Txg3+ 30.Kh1 Pxd5
Dit moet psychologisch voor mijn tegenstander zeer moeilijk geweest zijn. De kenmerken van de stelling zijn drastisch veranderd en hij is ineens aan het vechten om niet te verliezen.
31.Pe4
Zoals zo vaak lukt het niet om in de tijdnood de boel droog te houden…
31.Te1 was een betere poging: 31…Pe3 32.Txe3 Txe3 33.Te1 Dc6+ 34.Pe4 Txe1 35.Dxe1 d5 36.Pf2 Lxc3! 37.Dg1 Dh6+ 38.Dh2 Dxh2+ 39.Kxh2 geeft zwart vier pionnen voor het stuk.
31…Pe3 32.Df2 Th3+ 33.Kg1
33…Dc6
33…d5 is de voorkeur van de computer, maar met een minuut op de klok zoek je als mens toch meer naar de geforceerde zetten. 34.Lf1 Th4 35.Pxg5 Tg4+ 36.Kh1 Txg5 37.Le2 Tg3, alhoewel dit natuurlijk ook verschrikkelijk is voor wit.
34.f6 Dd7
Dreigt een dingetje op g4.
34…d5 was ook hier beter dan de partijzet, maar beide zetten zijn toereikend: 35.fxg7 (35.Pxg5 Tg3+ 36.Kh1 Dxf6 en zwart wint) 35…Dh6.
35.Le2 Df5
Alles met tempo.
36.Lf3 g4 37.Lg2 Pxg2 38.Dxg2 f3 39.Pg3?
39.Dc2 f2+ 40.Dxf2 Dxe4 en wit heeft geen verdediging tegen de dreigingen: 41.Dg2 De3+ 42.Df2 Tg3+.
39…Df4
40.Dxh3
Wanhoop.
40…gxh3 41.Kf2 Lxf6 42.Td3 Lh4
En hier was het genoeg voor de witspeler: 0-1
De grootste concurrent voor Dennis Arts kwam uit het treffen Dordrecht-DJC Stein in 2D. Rik de Wilde bouwde hier aan een elegante aanval en rondde deze mooi af. “Als Caro-Kann-aanhanger ben ik natuurlijk niet zo blij met zo’n kansloze nederlaag voor zwart”, verzuchtte Grooten. “Gelukkig geeft de witspeler in zijn analyse al aan waar zwart het anders kan spelen :). Het gebrek aan samenhang tussen de zwarte stukken wordt prachtig blootgelegd. Vooral de loper op f6 vervult een belangrijke rol en de manier waarop de witspeler het matnet dichttrekt met een soort dame-offer is fraai en kan zo in de combinatieboekjes.”
“Dat gebeurt zwart vaak in de doorschuifvariant van de Caro-Kann”, luidde het commentaar van Ree. “Hij heeft een stuk teveel op de koningsvleugel, kan geen goede velden vinden en kampt dan met een enorme achterstand in ontwikkeling (…) 22.Tc1 is natuurlijk een mooie zet, maar verdient die echt twee uitroeptekens?”
Wij houden ze er in ieder geval in!
De Wilde – Stefan Spronkmans
(commentaar Rik de Wilde)
1.e4 c6 2.d4 d5 3.e5 Lf5 4.Pf3 e6 5.Le2 Pe7 6.0-0 Pd7 7.Pbd2 Pc8!? 8.Pe1!? h5
Om g2-g4 te voorkomen, maar dit verzwakt wel de pionnenstructuur van zwart.
9.Ld3
Het leek me handig om nu stukken te ruilen.
9…Lxd3 10.Pxd3 g6
10…Pe7 lijkt normaler, en dan is er nog niet heel veel aan de hand.
11.Pf3 c5?! 12.dxc5 Pxc5 13.Lg5 Db6 14.Lf6 Tg8 15.Pxc5 Lxc5
15…Dxc5, met het idee om het paard meer ruimte te geven, lijkt achteraf gezien beter.
16.c4! Pe7 17.b4! Dxb4
17…Lxb4 18.Tb1 Da5 19.Db3 Pc6 20.Tfd1 met aanval.
18.Tb1 Dxc4 19.Txb7 La3
Hier is verdedigen al lastig voor zwart, want op eigenlijk iedere zet komt de dame binnen:
19…Dxa2 20.Dc1 Dc4 (20…Tc8 21.Txe7+; 20…Da5 21.Txe7+ Lxe7 22.Dc6+) 21.Db1; 19…Tc8 20.Db1.
20.Db1 Pc8 21.Pg5
21.Txf7!? ziet er spectaculair, uit maar het leek mij beter om meer dreigingen in de stellingen te brengen: 21…Kxf7 22.Db7+ Le7 23.Pg5+ Ke8 en wit staat beter maar er is nog niks concreets.
21…Pb6
Nu is er een directe killer, maar ook andere zetten doen de uitslag niet veranderen.
22.Tc1!! Dxc1+
22…Lxc1 23.Te7+ zoals in de partij; 22…Db4 23.Dxb4 Lxb4 24.Tcc7 is ook over en uit.
23.Dxc1 Lxc1 24.Te7+
En hier gaf zwart op vanwege 24…Kf8 25.Ph7# of 24…Kd8 25.Pxf7+ Kc8 26.Pd6+ Kb8 27.Tb7#.
Uit de wedstrijd Dubbelschaak’97-Eindhoven (ook 2D) een partij die met commentaar werd ingestuurd door de witspeler. Deze partij vond Grooten, ex-coach van de witspeler, wat wisselvallig. En: “Een remiseaanbod in een wat betere stelling is geen heldendaad”, aldus Ree. Na de weigering ging Brent Burg echter los. Lees zijn eigen commentaar:
Brent Burg – Luuk van Kooten
(commentaar Brent Burg)
1.Pf3 g6 2.e4 Lg7 3.d4 d6 4.Pc3 a6 5.Le3 b6 6.h3 e6 7.Dd2 h6 8.Le2 Pd7 9.0-0 Lb7 10.Tad1 Pe7 11.Tfe1 Kf8 12.Ph2 Pf6 13.Lf3 d5 14.e5 Pd7 15.Pe2 c5 16.c3 Pf5 17.Pg3 Ph4
Op e3 of g3 slaan zou worden beanwoord met fx en de halfopen f-lijn lijkt vrij gevaarlijk voor zwart.
18.Le2 Kg8 19.Pg4 Df8 20.Dc2 Tc8 21.Db3 c4 22.Dc2
Met remiseaanbod. Ik zag namelijk niet goed hoe ik verder kon komen als zwart ook niets doet. Luuk weigerde met het oog op de stand op de overige borden en ging vervolgens op winst spelen op de damevleugel. Juist daardoor komt de dame uiteindelijk wat verdwaald te staan en zal mijn aanval alsnog doorslaan.
22…b5 23.a4 b4 24.cxb4 Dxb4 25.Ld2 Db6 26.Dc1 h5 27.Ph6+ Kf8 28.Lg5 Pf5
29.a5! Dxa5
29…Dc6 30.Phxf5 exf5 31.Lxh5 gxh5 32.Pxf5.
30.Pgxf5 exf5 31.e6!
Ook mogelijk was 31.Pxf7 Kxf7 32.e6+ Kxe6 33.Lxh5+.
31…fxe6
32.Lxh5
“Mooi en sterk” – Ree.
32…gxh5 33.Txe6 Lxh6 34.Df4
? – Bosch; 34.Lxh6+ Kf7 35.Td6.
34…Lg7
34…Lxg5 35.Dxg5 (maar 35.Dd6+ Kf7 36.Dxd7+ Kf8= is remise – Bosch) 35…Th7 36.Tde1±.
35.Dxf5+ Kg8 36.Te7 Th7 37.Dxd7
Ree vermeldt dat wit hier geforceerd mat kon geven met 37.Lh6 of 37.Df7+, of met 37.Txd7 beslissend voordeel kon bereiken. “Nu zou het na 37…Db6 nog een hele strijd zijn geworden.”
37…Tb8 38.De6+ 1-0
Bij al dit geweld stak het gebeuren in de Meesterklasse wat bleekjes af. Wij brengen u nog 4 partijen c.q. fragmenten. Het fraaist in alle 4 (behalve misschien in Provoost-De Graaf) waren met name de gemiste kansen.
Wit mist in het volgende duel, uit de match LSG-BSG, een goede kans op zet 25. “Het is eigenlijk een beetje toevallig dat daarna alles goed staat voor zwart”, schrijft Ree.
Ewoud de Groote – Sprenger
1.e4 c5 2.Pf3 e6 3.d4 cxd4 4.Pxd4 a6 5.Ld3 Lc5 6.Pb3 La7 7.Pc3 Pc6 8.De2 d6 9.Le3 Pf6 10.0-0 b5 11.Tad1 0-0 12.a3 Te8 13.Lxa7 Txa7 14.De3 Td7
Dit zal zwart niet erg gevonden hebben – in bepaalde varianten doet hij vrijwillig …Ta7 om de toren hier te krijgen.
15.Le2 Lb7 16.Td2 Pe5 17.Td4 Db6
18.Dg3
Natuurlijker ziet 18.Tfd1 eruit, met als pointe 18…Ted8 19.Txd6! Dxe3 20.Txd7 Txd7 (of 20…Dxf2+ 21.Kxf2 Txd7 22.Pc5=) 21.fxe3 Txd1+ 22.Lxd1 met een remise-eindspel: 22…Pc4 23.Pc5 Lc8 24.b3 Pxa3 25.Kf2 of 22…Pxe4 23.Pxe4 Lxe4 24.Pc5. Na de tekstzet gaat de stelling achteruit voor wit.
18…Pg6 19.Te1 e5 20.Tb4 Pf4
20…Pe7! en de b4-toren krijgt het benauwd.
21.Lf1 Tc8 22.a4! d5 23.axb5 d4?
Zwart moest op e4 slaan, maar ook dan heeft wit het ergste gehad.
24.Pa4 Dd6
25.c3?
Nu wordt wit alsnog onder de voet gelopen. Daarentegen kon hij hier het initiatief pakken met 25.Txd4! exd4 26.e5, bijvoorbeeld 26…P4h5 (26…De6? 27.exf6 Dxf6 en doordat het paard op f4 blijft hangen wint wit materiaal met 28.Pac5 Tdc7 29.b6!) 27.exd6 Pxg3 28.hxg3 Txd6 29.Pbc5 axb5 30.Pxb7 en wit staat beter met een kleine pluskwaliteit.
25…Pxe4-+ 26.Dg4 h5 27.Dd1
En nu, keihard en niet erg ingewikkeld:
27…Ph3+! 28.gxh3 Dg6+ 29.Lg2 Pxf2! 0-1
De sponsor en speler van En Passant, Dick de Graaf, boekte ook een verdienstelijke zege op Simon Provoost van HWP Sas van Gent.
Provoost – De Graaf
1.d4 g6 2.Pf3 Lg7 3.g3 b5 4.a4 b4 5.c3 a5 6.Lg2 Pa6 7.Pe5 Tb8 8.Dd3 Pf6 9.0-0 0-0 10.Pd2 c6 11.c4 Lb7 12.f4 Dc7 13.e4
Voltooit een imposant centrum na een nogal bizarre opening van zwart, dat nu echter systematisch wordt aangetast.
13…d6 14.Pef3 Pd7 15.Pb3 e5 16.fxe5 dxe5 17.d5
De computer adviseert nog een keer op e5 te slaan. Misschien omdat hij zwart wil opzadelen met een zorgenkindje op c6. Zwart krijgt in ieder geval het mooie veld c5 voor een paard.
17…cxd5 18.cxd5 Pac5 19.Dc2 La6 20.Td1 Tfc8
Waarom deze toren? Die op b8 doet toch niks meer. In de partij maakt het overigens weinig uit.
21.Lh3
Wit hoopt het zwarte geweld tegen te houden met een vervelende penning van Pd7, maar De Graaf heeft verder gekeken.
21…Le2! 22.Dxe2 Pxb3 23.Tb1 Pxc1 24.Tbxc1 Dxc1 25.Txc1 Txc1+ 26.Kg2 Tbc8!
Natuurlijk! Zwart is eerst aan de beurt.
27.Lxd7?
De betere verdediging was 27.Pe1. Hierna was het onduidelijk gebleven, aldus Ree. Richard Vedder geeft op Schaaksite 27…b3 28.Lxd7 T8c2 29.Pxc2 Txc2 en remise. Nog iets aardiger is 27…Txe1! 28.Dxe1 Tc2+ 29.Kf1 (wit kan hier nog de mist in gaan met 29.Kf3 Pc5! en 30…Pb3-d4) 29…Lh6! met damevangst! – en remise dus na 30.Lxd7.
27…T8c2 28.Pd2 Lh6
Dit is vreselijk voor wit.
29.Df3 Txd2+ 30.Kh3 Tcc2 31.Kg4 Txh2 32.Df6
Na 32.Le8 wint 32…f5+! direct.
32…Lc1 33.Dxe5
Laat zich mat zetten.
33…h5+ 34.Kf3 Tcf2#
Peter Nieuwenhuis (Utrecht) verdient sowieso al lof voor het feit dat hij het aandurfde om het bekende loperoffer in de Sveshnikov te plaatsen tegen grootmeester Dimitri Reinderman (Pathena Rotterdam). Het werd een niet foutloze maar wel spectaculaire partij, die eindigde met een eeuwig schaak dat de witspeler had kunnen ontwijken!
Nieuwenhuis – Reinderman
1.e4 c5 2.Pf3 Pc6 3.d4 cxd4 4.Pxd4 Pf6 5.Pc3 e5 6.Pdb5 d6 7.Lg5 a6 8.Lxf6 gxf6 9.Pa3 b5 10.Pd5 f5 11.Lxb5 axb5 12.Pxb5 Ta4 13.Pbc7+ Kd7 14.0-0 Txe4 15.Dh5 Pd4 16.c3 Pe2+ 17.Kh1 Kc6
18.b4
Een nieuwtje, en niet zo goed volgens de computer. Maar wel begrijpelijk – wit vliegt de zwarte monarch regelrecht naar de keel. Hier is nog 18.g3 gespeeld; na het hartverscheurende 18…Kb7 19.Tae1 Tc4 en nu 20.Pa6 Ka8 21.b3 Txc3 22.Dxe2 Lb7 23.Kg1 Lxd5 24.Tc1 Tc8 25.Db5 Lb7 26.Da4 Db6 27.Txc8+ Lxc8 28.Tc1 Kb7 29.Tc7+ Dxc7 30.Pxc7 Kxc7 won zwart het eindspel in D.Mastrovasilis-Illescas Cordoba, Mallorca 2004. Ook 20.Dxe2 Txc7 21.Db5+ Ka8 22.Da5+ Kb8 23.Pxc7 Dxc7 24.Dxc7+ Kxc7 leverde zwart een voordelig eindspel op in Obels-Schenkeveld, Dieren 2007.
18…Kb7 19.a4 Pf4 20.Dd1 Pe6 21.f3
21…Tc4
Het begin van een bezienswaardige terugtocht: de koning gaat naar b8 en de toren zigzagt naar a6.
22.Pb5 Kb8 23.Dd3 Tc6 24.De3 Ta6 25.a5 Tg8 26.c4 Pf4
Met 26…Dh4! en 27…Lh6 kon zwart het initiatief pakken.
27.Pxf4
Wit kreeg hier ineens een kansje in de schoot geworpen: 27.Pdc7! Dd7 28.Tad1 Pxg2? (28…Tg6 29.g3 Ph3 30.Pxa6+ Lxa6 31.Dxe5 is ook goed voor wit) 29.Pxa6+ Lxa6 30.Db6+ Db7 31.Dd8+ Dc8 32.Txd6 Lxd6 33.Dxd6+ Ka8 34.Pc7+.
27…Lh6 28.Df2 Lxf4 29.Tad1 De7 30.Pc3 Lb7 31.Pd5 Lxd5 32.Txd5 Dg5 33.Td3 e4
Winnend was 33…Dh5! 34.h3 d5 met de afgrijselijke dreiging 35…Th6; of 35.Dc5 Dg6 36.Tf2 d4-+. Grooten geeft ook direct 33…d5! en nu: 34.g3 Lxg3! 35.Dxg3 Dxg3 36.hxg3 Txg3 37.Td2 (anders mat) 37…dxc4 “en zwart staat vrijwel op winst”.
34.fxe4 fxe4 35.Td5 Le5 36.g3
36…Ta7?
Dit laat de witte dame op b6 toe en dat kan niet goed zijn.
37.Tb5+ Ka8 38.Db6 Tc8 39.Txf7! Dc1+ 40.Kg2 Dd2+
41.Kh3
Zoals Jeroen Bosch aangaf mist wit hier een schoonheidsprijzenswaardige winstvoortzetting: 41.Tf2!+- Dg5 (prozaïscher zijn de varianten 41…Dh6 42.Txe5; 41…Ld4 42.Dxa7+ Kxa7 43.Txd2) 42.Dc6+! Txc6 43.Tf8+ en mat!
41…Dh6+ 42.Kg2 Dd2+ 43.Kh3 Dh6+ ½-½
Beide spelers zien het niet (of misschien Reinderman wel, maar die heeft geen keus) en Nieuwenhuis zal niet onblij zijn geweest met het eeuwig schaak-slot.
Ook een amusant remiseslot kende de volgende partij.
Duijn – Van Assendelft
Zwart lijkt straal gewonnen te staan, maar wit vecht voor wat hij waard is:
69.d7 Tb7 70.Pe8
Met de pointe 71.Pf6+.
70…h4 71.Td1 Tb3+ 72.Ke4 h3 73.Tg1+ Kh4 74.Pf6 h2 75.Td1 Tb5
75…Tg3!.
76.Kf3 Kh3 77.Kf2 Tb2+ 78.Kf3 Td2 79.Te1 Ta8 80.f5 gxf5 81.Kf4 Tf2+ 82.Ke5 f4 83.Pe4 Tg2 84.Tf1 Tg1 85.Txf4 Te1 86.Kf6
86…h1D
Dit is nog winnend, maar veel simpeler was 86…Txe4-+.
87.Pf2+ Kg2?
Winnend was nog 87…Kg3 88.Pxh1+ Kxf4-+ bijvoorbeeld 89.Pf2 Ta6+! 90.Kf7 Td6 (dekt veld d3 en verovert de d-pion) 91.g6 Kf5! enz.
88.Pxh1 Txh1 89.Td4 Thh8 90.g6
Wit is ontsnapt! De zwarte torens worden in bedwang gehouden door de witte koning, toren en pionnen.
90…Kf3 91.g7 Thg8 92.Kf7 Ke3 93.Td6 Kf4 94.Te6 Tgd8 95.Td6 Ke5 96.Td1 Tab8 ½-½
Geen van beide partijen kan progressie boeken.
