De finale van het Nederlands Kampioenschap 2021 werd vandaag in stijl afgesloten. Alle vier de spelers gingen voluit en beide partijen werden beslist. Zo ontpopten zij zich tot exponenten van het moderne schaak: super-concreet spel waarin geen enkele uitdaging uit de weg wordt gegaan. Naast kampioen Max Warmerdam en nummer twee Roeland Pruijssers, die zich daarmee plaatste voor het volgende NK, was het publiek de grote winnaar. Ondanks het feit dat er maar twee partijen per dag te zien waren, was elke ronde uiterst vermakelijk.
Zo ook de laatste ronde dus, waarin voor Warmerdam niets meer op het spel stond behalve eer, glorie en – niet het onbelangrijkste – ratingpunten. Robin Swinkels wilde met zwart ook nog wel iets laten zien en koos daarvoor de zogenaamde Hollandse Stonewall-opstelling, waarin zwart een schijnbaar onneembare muur in het centrum optrekt om vandaaruit wit plat te walsen. Trouw aan zijn credo koos Warmerdam voor de scherpste reactie waarin wit op de damevleugel begint het zwarte bolwerk aan te tasten. Dat betekende dat Swinkels niet zomaar op de automatische piloot kon spelen, en dat was precies wat hij wel deed toen hij tot 13…Pxc3 besloot, een zet die al werd bekritiseerd door de gastcommentator, 14-voudig Nederlands kampioene Zhaoqin Peng. “Ik was blij dat Max 13.Tfc1 speelde en reageerde à tempo,” zei Swinkels na de partij. “Dat was best wel dom.” De stelling was uiterst ingewikkeld, maar het was duidelijk dat wit aan het roer was en dat zwart in alle varianten problemen had. Met een aardige combinatie sloot Warmerdam een magnifiek toernooi af. Swinkels bleef teleurgesteld achter. Hij sprak zijn lof uit over de formule en de organisatie van het toernooi en noemde Warmerdam een heel overtuigende kampioen, maar was “extreem gefrustreerd” over zijn eigen spel.
Heel interessant, regelrecht vanuit de opening, was het duel tussen Roeland Pruijssers en Hing Ting Lai waarin het rechtstreeks om de tweede plaats ging. Pruijssers moest winnen, maar Hing Ting Lai toonde geen enkele intentie om voor een slappe remise te gaan. Beide spelers volgden een moderne versie van een variant waarmee de grote voormalig wereldkampioen Bobby Fischer al in de late jaren vijftig experimenteerde. Met een dubbel pionoffer probeerde Hing Ting Lai een soort totale greep op de witte stelling te krijgen. Dat was helemaal in de stijl van het populaire computerprogramma AlphaZero, dat niet op materiaal let maar vooral op de mogelijkheden van zijn stukken. “AlphaZero is een schaakprogramma dat met passie speelt,” was de omschrijving waarmee Peng twee recente dikke pillen over het spel van deze engine (de eerste van Matthew Sadler en Natasha Regan, de tweede van Sadler alleen) heel fraai samenvatte.
Het cruciale moment kwam op zet 18, toen Hing Ting Lai ongeveer drie kwartier nadacht en tenslotte een logische zet speelde, die echter volgens Pruijssers achteraf misschien wel de beslissende fout was. In plaats van 18…Tg8 werd in een partij tussen grootmeesters Markus Ragger en Alexander Donchenko 18…Td8 gespeeld, waarna het moeilijker is voor wit om zijn witveldige loper af te ruilen voor het zwarte monster op b7. Maar zoals iemand in de chat aangaf, had zwart dit zelfs een zet later nog kunnen verhinderen met de onwaarschijnlijke zet 19…f5!! – helemaal in de stijl van AlphaZero! Zoals het ging kon Pruijssers langzaam zijn stelling op orde brengen en de partij met een aardige grap in zijn voordeel afsluiten, zodat hij na de wederwaardigheden van de afgelopen dagen toch nog met tevredenheid op het toernooi kon terugkijken. Hing Ting Lai heeft zich een aanwinst getoond voor de Nederlandse top. “Zijn tweede partij met Robin Swinkels was fantastisch,” zei Peng, die vond dat Hing Ting een duidelijke sprong voorwaarts had gemaakt. Zelf zei deze, ondanks zijn slotnederlaag: “Als enige meester in dit veld kan ik niet ontevreden zijn.”
Als uitsmijter krijgt u vandaag twee fragmenten, omdat beide slotcombinaties zo aardig waren om te zien.
Warmerdam – Swinkels
21.Txb7! Dxb7 22.Dxe6+ Kf8
Iets prozaïscher was 22…Kh8 23.Dxe7 en zwart is kansloos zolang wit eraan denkt om tijdig Ld2 te spelen om grappen over de c-lijn te voorkomen.
23.Pe5!
Ook 23.Pg5 was mogelijk, met hetzelfde idee.
23…Pxe5 24.Lxd5!
Deze tussenzet maakt alles duidelijk. Zwart moet de dame geven om mat op g8 te voorkomen, en dus gaf Swinkels op.
Pruijssers – Hing Ting Lai
31.Dxh5!
Dreigt mat op h8. Zwart gaf op, want de loper slaan met 31…Txf6 32.Txf6 Dxf6 verliest materiaal na 33.Dg4+ en 34.Dxd7.
Hartelijk dank voor uw aandacht, en wie weet tot volgend jaar!
Uitslagen 6e ronde:
Warmerdam-Swinkels 1-0
Pruijssers-Hing Ting Lai 1-0
Eindstand:
Max Warmerdam 5 uit 6
Roeland Pruijssers 3
Hing Ting Lai 2½
Robin Swinkels 1½
