Door Peter Boel
Met 8.h4 in de Mieses-variant van het Schots hield Thomas Beerdsen in oktober in de European Club Cup de wereldtopper Peter Leko op remise. In de vierde KNSB-ronde won hij er zelfs de New In Chess Schoonheidsprijs mee tegen Martin Roobol. Caïssa-speler Enrico Vroombout uit 1B, teamgenoot van jurylid Hans Ree, was de voornaamste concurrent van de Apeldoornse meester met een origineel stukoffer. Beerden won het boek Fabiano Caruana van Alexender Kalinin, vlak voor de WK-match uitgegeven door New In Chess.
 
De winnende partij komt uit de wedstrijd LSG IntelliMagic-MuConsult Apeldoorn in de Meesterklasse. Herman Grooten maakt gewag van: ,,een aardig uitgevoerd aanvalletje”.
 
Beerdsen – Roobol
1.e4 e5 2.Pf3 Pc6 3.d4 exd4 4.Pxd4 Pf6 5.Pxc6 bxc6 6.e5 De7 7.De2 Pd5 8.h4
De nieuwste gekkigheid in het Schots. Zoals Roobol in zijn analyse voor de website van LSG schrijft had hij dit niet verwacht en hij reageert niet optimaal. 8…f6 staat bekend als de beste respons, Grooten geeft ook 8…d6.
8…De6 9.Pd2 a5 10.g3

 
10…La6
De engine komt hier met de uitval 10…Pb4!? 11.Pf3 Dg6 12.Pd4 h5 (12…c5? 13.h5) met een paar venijnige dreigingen. Roobol neemt de standaard Mieses-opstelling in.
11.c4 Pb6
Hier komt Roobol ook met 11…Pb4 12.Pf3 Dg6 13.Kd1 (13.Pd4? Lxc4 14.Dxc4 De4+) 13…c5.
12.b3 Lb4 13.Lh3 De7 14.0–0 d5! 15.Lb2
Wit stond niet goed na 15.Pf3 0–0 16.Dc2 dxc4 17.Pg5 g6 18.Pe4 Dxe5 19.Lb2 c3 in Beerdsen-Leko in de laatste European Club Cup, maar Thomas hield wel remise.
15…a4 16.Tac1
Dekt c4, en de loper kan fijn naar a1 als nodig.
16…0–0 17.Pf3 axb3 18.axb3 c5

 
Roobol merkt op dat het hier ongeveer gelijk lijkt, maar dat de computer de stelling steeds beter voor wit gaat vinden naarmate hij langer naar de stelling kijkt (een lichtelijk mislukt Sinterklaasrijmpje dit – meer iets voor die ‘dichter’ Lars van der Werf die in Metro schrijft). En zo ging het ook met de Leidenaar zelf.
19.e6
Het gaat beginnen!
19…Tae8
A) 19…d4 sluit wel de loper op b2 af, maar na 20.Pe5 zijn de zwarte problemen allesbehalve opgelost;
B) 19…f6 20.h5 Pc8 21.Ph4 Pd6 22.Pg6! (Roobol);
C) 19…dxc4 20.bxc4 f5 21.Pg5 h6 22.Pf7 Txf7 23.exf7+ Dxf7 24.Lg2 Te8 25.Dd3 met wat voordeel voor wit (Roobol). Zwart kan niet op c4 slaan wegens Ld5.
20.Pg5 f6

 
21.Pxh7! Kxh7 22.Lf5+ g6 23.Dh5+ Kg8 24.Lxg6
,,Tijdens de partij voelde ik wel nattigheid”, schrijft Roobol met enig gevoel voor understatement, maar een directe winst zag hij niet voor wit.
24…Td8

 
25.Tfe1!
Knap gevonden, vond Grooten. Wit brengt de vork e6-e7 in de stelling.
25…Lxe1 26.Txe1 dxc4 27.Te4
En niet te vergeten deze torenswitch! Roobol vindt 27.Dg4 Dg7 28.e7 beter, maar het is marginaal.
27…Td5
Roobol had in zoverre gelijk dat wit na het betere 27…Lb7 de enige zet 28.Tf4! had moeten vinden (wit moet d1 blijven dekken; 28.Tg4?? Td1+ en mat).

 
28.Lh7+!
Killing!
28…Dxh7
Na 28…Kg7 29.Tg4+ Tg5 30.Txg5+ blijkt die loper op b2 toch nog te leven.
29.Tg4+ Kh8
29…Dg7 30.Txg7+ Kxg7 lijkt nog wel speelbaar, maar na 31.Dg4+ Kh7 32.e7 Te8 (32…Tg8 33.Dxg8+) 33.Lxf6 is het toch uit. Heel sadistisch is 33…Txe7 34.h5!.
30.Lxf6+! Txf6 31.De8+
Een slot in stijl. Zwart gaf op.
 
De grootste concurrent van Beerdsen kwam uit de derby Caïssa-Zukertort Amstelveen in 1B. Er hangen al vroeg stukoffers in de stelling. Het paardoffer dat Vroombout, die de partij met het onderstaande commentaar inzond, uiteindelijk op zet 21 plaatst noemt Grooten origineel en ook correct.
 
Vroombout – Jacobs
[commentaar Enrico Vroombout]
1.d4 Pf6 2.c4 e6 3.Pc3 Lb4 4.a3 Lxc3+ 5.bxc3 Pc6 6.e3 b6 7.Ld3 Pa5 8.Pf3 La6 9.De2 c5 10.e4 d6
In een eerdere partij van mij dit jaar, tegen Edwyn Mesman, volgde 10…0–0 11.0–0 cxd4 12.e5 Pe8 en nu het winnende loperoffer 13.Lxh7+ Kxh7 14.Pg5+ Kg6 15.Dd3+ en de witte aanval sloeg door. De opzet die Florian koos, is erop gericht om zoveel mogelijk druk tegen de c4–pion te zetten.
11.0–0

 
11…Tc8
Waarschijnlijk had Florian nu 11…cxd4 moeten spelen. In de analyse keken we naar het pionoffer 12.cxd4 Tc8 13.e5 dxe5 14.Pxe5 Dxd4 15.Lb2 met veel compensatie voor wit. Deze variant bevat echter een lek, want na 11…cxd4 12.cxd4 Tc8 13.e5 dxe5 14.Pxe5 is 14…Pb3 een fikse versterking van het zwarte spel. Waarschijnlijk moet wit dan een kwaliteit geven met 15.Lb2 Pxa1 16.Txa1 maar daarvoor heeft hij dan hoogstwaarschijnlijk te weinig compensatie.
Het zou dus anders gespeeld moeten worden. Tijdens de partij overwoog ik de mogelijkheid om na 11…cxd4 12.cxd4 Tc8 de zet 13.Pd2 te spelen. Dat bereidt de opmars van de f-pion voor en koopt tijd voor de ontwikkeling van de loper naar b2 en de toren (indien nodig) naar c1.
12.e5 dxe5 13.dxe5
Nu de c-lijn gesloten blijft, kan wit heel makkelijk met de druk tegen c4 omgaan. Eigenlijk staan de zwarte stukken op c8, a5 en a6 een beetje voor gek. Vanaf hier heeft wit groot voordeel.
13…Pd7 14.Lf4 Lb7
Zwart kan niet rokeren, want na 14…0–0 levert 15.Pg5 een sterke aanval op. En uiteraard is ook 14…0–0 15.Lxh7+ Kxh7 16.Pg5+ zeer sterk (en waarschijnlijk winnend).
15.Tad1 Dc7 16.Pg5 h6

 
17.Dh5
Hier overwoog ik het paardoffer 17.Pxe6, maar ik zag na 17…fxe6 18.Lg6+ Kf8 niet zo goed hoe dit verder moest gaan. De engines geven winnend voordeel voor wit. Maar de voortzetting die ik speelde houdt het voordeel ook vast.
17…Pf8
De enige zet. Na 17…Pb8 was ik 18.Pxf7 Dxf7 19.Lg6 met vernietiging van plan. Zwart heeft trouwens permanent één dreiging: …Dc7-c6 met matdreiging op g2. Daar moet wit steeds beducht op zijn.
18.Lg3 Tg8 19.Ph3
Zelfs 19.Pxe6 Pxe6 20.f4 is interessant. De zwarte koning kan immers niet meer wegkomen uit het centrum. Maar de tekstzet, die ook een stukoffer voorbereidt, is veel beter.
19…Dc6 20.Pf4 g5

 
21.Pd5!
Onder opoffering van een paard wordt de zwarte beschermingslaag afgebroken. Er is nu geen verdediging meer.
21…exd5 22.cxd5 Da4 23.e6 Pg6

 
24.De2
Met een dubbele dreiging: de mataanval met 25.exf7+ en de damewinst met 25.Lb5+. Florian laat zich heel sportief matzetten.
Noot Grooten: Het thematische 24.exf7+ Kxf7 25.f4! kwam ook in aanmerking. Zwart verliest hier ook.
24…c4 25.exf7+ Kxf7 26.De6+ Kg7 27.Dxg6+ Kh8
27…Kf8 28.Ld6#.
28.Dh7# 1–0
 
Nog een vrolijk potje uit die wedstrijd tussen Leiden en Apeldoorn, die in juni ook al een massakamp tegen elkaar speelden. Een beetje teveel overmacht voor de scherpe theoreticus Arthur Pijpers voor de prijs, naar de smaak van de jury. Bovendien had Pijpers een zet eerder al kunnen toeslaan. Tiger’s Modern blijft een lastig verhaal voor zwart.
 
Pijpers – Lammens
1.e4 g6 2.d4 Lg7 3.Pc3 d6 4.Le3 a6 5.Dd2 b5 6.h4 Pf6 7.f3 h5 8.0–0–0 c6 9.Kb1 Dc7
Dit is allemaal helemaal volgens Tiger.
10.e5 Pd5

 
11.Pxd5
Dit geeft Tiger niet, maar de computer wel. Hillarp Persson kreeg zelf 11.exd6 Dxd6 12.Pe4 Dc7 (tegen Morozevich) en 11.f4 (Hracek) tegen zich, waarna zwart 11…Pxc3+! 12.Dxc3 0–0! schijnt te overleven.
11…cxd5 12.exd6 Dxd6 13.Ld3 Pc6 14.Pe2
Rustig ontwikkelen.
14…Lf5!?
Interessant, maar het ziet er verdacht uit.
15.Lxf5 gxf5 16.The1 Tc8 17.Lg5 e6 18.Pf4 b4 19.Df2 a5

 
20.g4
Daar stond alles klaar voor.
20…hxg4 21.fxg4 fxg4 22.Dg2!?
De d-pion geven was misschien niet nodig, maar Pijpers vertrouwt op zijn tactische vermogens als die lijnen open komen.
22…Pxd4 23.Dxg4 Dc5?!
Hier had 23…Kd7! het ergste vermeden, bijvoorbeeld 24.Pxd5 (24.Ph5? f5) 24…f5 25.Dg2 Dxd5 26.Dxd5+ exd5 27.Te7+ Kd6 28.Txg7 Pe6 en zwart mag hopen. Maar vind dat maar eens achter het bord!
24.Td2 Th7
Nu was op 24…Kd7 25.Ph5! al sterk, want op 25…f5 heeft wit 26.Dd1.

 
25.Ph5
De problemen zijn al onoverkomelijk voor zwart. Hier kon wit het sneller uitmaken met 25.Pxe6! – wat veel lijkt op het offer waarmee Pijpers de partij uiteindelijk beslist: 25…fxe6 26.Txe6+ Kf7 (26…Pxe6 27.Dxe6+ Kf8 28.Tf2+ Dxf2 29.Le7+ Ke8 30.Ld6+ Kd8 31.De7#) en nu is vooral 27.Le3! dodelijk.
25…Pxc2

 
Zal hij het de tweede keer ook niet doen? Jawel!
26.Txe6+! fxe6 27.Dxe6+ Kf8 28.Tf2+!
Dezelfde matwending.
28…Dxf2 29.Le7+ Ke8 30.Ld6+ Kd8 31.De7#
 
Uit de wedstrijd HMC-Den Bosch-Charlois Europoort komt de volgende kandidaat. Dambacher staat na een vreemde opening, die hij overigens al eens op het bord had gehad, al heel snel overweldigend en mist op zet 15 een sterkere voortzetting. Zoals het gaat wint hij op een aardige manier, maar de jury vond dit toch iets te licht.
 
Dambacher – Julian van Overdam
1.d4 c6 2.c4 b5
Een originele manier om de gangbare paden te ontwijken, maar Dambacher vindt zijn weg wel.
3.cxb5 cxb5 4.e4 Lb7

 
5.Pf3
Grooten noemt deze zet merkwaardig omdat wit de centrumpion e4 ruilt voor de flankpion b5. ,,Maar inderdaad heeft hij een snelle ontwikkeling en blijft zwart daarmee sterk achter.”
5…Lxe4 6.Pc3 Lb7 7.Lxb5
Drie tegen één.
7…Pf6 8.Lg5 e6
Grappig genoeg had de Limburgse GM dit al eens eerder op het bord, tegen een zwartspeler van wie je deze opening kunt verwachten: 8…Da5? 9.0–0 Pe4? 10.Pxe4 Dxb5 11.Pd6+! 1–0 Dambacher-Knol, Maastricht 2012. Misschien had Geon die avond een concert…?
9.d5 Lb4 10.0–0 Lxc3 11.bxc3 Lxd5 12.Pe5 a6
12…Pc6 lijkt logischer, maar Julian zal teruggeschrokken zijn voor 13.Pg4!. Toch lijkt 13…h5 14.Pe3 a6 gevolgd door 15…Pe7 nog wel te doen voor zwart.
13.La4 h6 14.Lh4 Dc7?
14…0–0 15.Pg4 is nu wel heel vervelend.
Stockfish geeft als beste 14…Pc6 15.Pg4 g5 16.Lxc6 Lxc6 17.Dd4 en nu heeft zwart na 17…Pxg4 18.Dxh8+ Ke7 19.Dd4 gxh4 20.Dxg4 wel een beetje compensatie voor de kwal met zijn sterke loper op c6, maar voldoende lijkt het niet.
15.Lxf6?!
Dit geeft wit voordeel, maar na 15.Te1! wordt het wel heel lastig voor zwart om iets zinnigs te bedenken. De wending 16.Lxf6 gxf6 17.Pxd7 zit bijvoorbeeld in de stelling. Omdat zwart iets moet doen gaat dat sowieso niet door (mocht wit het al willen). Maar wat??
15…gxf6 16.Pg4 Df4
Zo blijft zwart enigermate op de been.
17.Tb1 h5?
Maar hier had hij wits volgende zet moeten verhinderen met 17…Pc6 of 17…a5.

 
18.Tb4! Dg5 19.h4 Dg7
19…Dxh4? 20.Pe3 en wit wint omdat zwart d5 niet kan blijven dekken.
20.Pe3 Lc6 21.Dd6! Lb5 22.c4
Goed genoeg, maar wit had hier meerdere ‘brute winsten’ (Ree), zoals 22.Pd5 of eerst ruilen op b5 en dan 23.Pd5.
22…Pc6 23.cxb5! Pxb4 24.b6
Dit is dan wel weer aardig. De b-pion loopt door, of op 24…Df8 is 25.Dxd7 mat.
1–0
 
Het moest er een keer van komen dat ik een eigen verliespartij zou becommentariëren in deze verslagen. Het is leuk hoe de New In Chess Schoonheidsprijs leeft in Nederland. Nadat Jippe Kamstra mij had verslagen in het kelderduel ASV-Philidor-Leeuwarden in 1A, kwam Migchiel de Jong bij de post mortem zitten en suggereerde: ,,Zend hem in voor de schoonheidsprijs.” ,,Nou, doe jij dat dan maar”, zei ik tegen Jippe, de winnaar dus. En dat gebeurde, met een paar summiere varianten die ik ingevoegd heb. De rest heb ik toen maar zelf geschreven.
 
Kamstra – Peter Boel
1.e4 g6 2.Lc4 Lg7 3.d4 c5?! 4.dxc5 Da5+ 5.c3 Dxc5 6.Db3 e6 7.Le3 Dc7?
Een natuurlijk ogende zet, maar te snel gespeeld. Na 7…Da5 8.Pa3?! is 8…Pf6 prima te doen.
8.Pa3!
Oei – problemen. Ik lijk wel een blinde vlek te hebben voor deze zet. Bijna een week later overzag ik hem bijna weer.
8…a6 9.Lb6 Dc6

 
Na lang piekeren gespeeld, en ik maakte hier een enigszins nerveus wandelingetje door de speelzaal omdat ik wits volgende zet zag aankomen. Maar een goed alternatief was er niet.
Bizar genoeg staan met deze stelling drie partijen in de database, waaruit zwart 2½ punt haalde! En allemaal sterkere spelers dan wij. In alle drie de partijen deed wit rustig 10.f3, waarna 10…Pe7 de problemen voor zwart oplost. Ook Carel van den Berg en Bob Wade, en ook Stockfish in eerste instantie!, vonden niet de zet die Jippe wel vond:
10.Ld5! exd5
Jippe geeft 10…Dd6 11.Pc4 De7 12.Lc7 en 13.Pd6+ volgt.
11.exd5 Df6
11…Dd6 12.0–0–0 is niet om aan te gluren. Nog wat varianten van Jippe: 12…Df4+ (12…Df6 13.Pc4 Lh6+ 14.Kb1 Pe7 15.Ld4 Df5+ 16.Ka1 0–0 17.Pb6) 13.Le3 Df6 14.Pf3 b5 15.The1 Kf8 16.Pc4! d6 (16…bxc4 17.Dxc4 Lb7 18.Db4+) 17.Pb6. Zelfs als zwart iets bereikt dat er niet lijkt in te zitten, is het resultaat nog om te huilen.
12.Kf1!

 
12…Pe7?
Grooten geeft als taaier de zet 12…Pc6, waarmee zwart het stuk terugoffert om zijn ontwikkeling te voltooien: 13.dxc6 Dxc6 14.Te1+ Pe7 (ook door Jippe aangegeven) 15.Pf3 d6. Ook hier werd ik niet vrolijk van na bijvoorbeeld 16.Ld4, maar inderdaad, de manier waarop ik het stuk terugoffer laat mijn ontwikkeling helemaal links liggen.
13.Ld4 Df5 14.Lxg7 Tg8 15.Ld4!?
15.Pc4! Dxd5 16.Pb6 Dxb3 17.axb3 Txg7 18.Pxa8 was harder.
15…Dd3+?
15…Dxd5 moest, hoewel wit dan zelfs dames kan ruilen en Pc4 spelen. Zwart komt niet los. Ik wilde Te1 eruithalen en de witte koning een beetje irriteren, maar de dame is eenzaam op d3.
16.Pe2 Pf5 17.Dc4!
17.Lb6 is de computerzet, maar dat blijft nogal abstract. De tekstzet is prima.
17…Dxc4 18.Pxc4 Pxd4 19.Pxd4

 
De aanval overleefd, en slechts een pion kwijt. Gefeliciteerd! Wat nu? Er dreigt weer 20.Pb6, zoals de hele tijd in deze partij.
19…Ke7!
Zwart laat zich nu ‘heel sportief matzetten’:
20.Te1+ Kf6 21.Pd6 g5 22.h4 g4 23.Pe8+ Kg6 24.Te5 f6 25.h5+ Kf7 26.Pd6+ Kg7 27.P4f5+ Kh8

 
28.Pf7# 1–0
Grooten: ,,Een zeer vermakelijk potje, behalve voor de zwartspeler.” Omdat wit na 12 zetten al gewonnen stond was het te licht voor een prijs. De gifbeker is nog niet helemaal leeg!
 
Bij de wedstrijd Kennemer Combinatie-En Passant meldde Manuel Bosboom zich weer eens. Weer erg leuk om te zien, vond de jury, maar ditmaal niet geschikt voor de prijs.
 
Bosboom – Vrolijk
1.Pf3 Pf6 2.g3 b6 3.Lg2 Lb7 4.d3 g6 5.c4 Lg7 6.Pc3 c5 7.e4 d6 8.0–0 0–0 9.Ph4 Pc6 10.f4 Dd7 11.f5 a6 12.Lh3 b5 13.g4
Met ijzeren logica gaat Manuel op de koning af, maar zwart staat gezond.
13…Pe5 14.g5 Ph5

 
15.Kg2?!
Deze zet beviel Grooten niet omdat de koning in de lange diagonaal van de b7-loper gaat staan. Dat is juist wat mij er wel aan bevalt!
15…Dd8 16.cxb5 axb5 17.fxg6 hxg6 18.Pf5

 
Wit heeft te snel afgewikkeld.
18…d5
Na 18…e6 19.Pxg7 Pxg7 staat zwart prima. Hij gaat langzaam aan d3 en e4 knagen. Ook de tekstzet oogt logisch en goed.
19.Pxg7 Kxg7 20.d4
Een ongelooflijke zet.
20…Pc4
De computer geeft 20…b4 21.dxe5 bxc3 met voordeel. Ook 20…Pf3! 21.Dxf3 dxe4 22.De2 cxd4 is interessant voor zwart. Daar zou je Bosboom voor moeten heten.
21.b3 Pa5?!
Hier ook 21…dxe4! 22.bxc4 cxd4 met geweldig spel voor zwart.
22.Lg4 e5?
Ook Liam wordt optimistisch.
23.Lxh5
Wit is eveneens boven Jan na 23.dxe5 d4 (23…dxe4 24.Le3) 24.Pxb5, maar die zwarte koning…
23…exd4 24.Lf4?!
24.Pxd5 Lxd5 25.exd5 gxh5 26.Df3 geeft wit mooie aanvalskansen.
24…dxc3 25.Le5+ Kg8 26.Lf6 De8 27.e5

 
27…d4+?!
Grooten geeft aan dat zwart met de Ablenkungszet 27…Pxb3!! kon winnen: de moeilijke variant luidt 28.Dxb3 gxh5 29.Dd1 d4+ 30.Kf2 Dc6 31.Tg1 De4 32.Dxh5 Df4+ 33.Ke1 De4+ 34.Kf2 Dh7 en het mat wordt verdedigd.
28.Lf3 Dd7 29.Lxb7 Dxb7+ 30.Kg3

 
De pointe van 15.Kg2 !
30…De4?
Dit loopt op een grappige manier mis. Hij moest 30…Ta6! inlassen om dat beest op f6 af te kunnen schieten, bijvoorbeeld 31.Dg4 Te8 32.Dh4 Txf6 33.gxf6 Txe5 34.Dh6 Te3+ en zwart houdt eeuwig schaak.
31.Tf4 De3+ 32.Tf3 De4 33.Df1!
De zwarte dame wordt de diepte in gezogen.
33…Ta6 34.Te1 Dc2 35.Te2
Nu was 35.Dh3 sneller mat, maar dit keer heeft Manuel meer oog voor de dame!
1–0