Schaken leren

Diagram als voorbeeld van mat in 1

Wit aan zet, mat in 1

Iedereen kan schaken leren. Alleen al op internet zijn er veel mogelijkheden. Je kunt online schaken tegen mensen van over de hele wereld. Ook zijn er veel apps om de beginselen van het schaakspel onder de knie te krijgen. Leer jij liever uit een boekje? Dan vind je ongetwijfeld in onze webwinkel wat je zoekt.​

Lesmethodes

Het aanbod om schaken te leren wordt steeds groter. We beperken ons hier tot lesmethodes die voor kinderen geschikt zijn:

  • Onze officiële leermethode is de Stappenmethode. Deze methode van Brunia/Van Wijgerden is voor zowel jongeren als volwassenen geschikt, maar wordt vooral gebruikt voor kinderen vanaf vijf jaar. De stappen gaan van beginner tot hoog niveau. Lees meer hieronder.
  • Chessity is een online lesmethode waarmee je spelenderwijs leert schaken. Chessity bevat veel game-elementen en is daarom erg aantrekkelijk voor de huidige generatie kinderen. Maar de methode is ook leuk als je volwassen bent. Lees meer hieronder.
  • Bij de introductie van schaken op scholen worden vaak aanvullende lesmaterialen ingezet. Zoals 468Chess  dat bedoeld is voor jonge kinderen. Zij doen spelletjes en opdrachten die met schaken samenhangen en leren zo spelenderwijs de regels. Lees meer hieronder.
  • Schaken op de basisschool is ontwikkeld door Bas van Esch. Bas is de man achter het schoolschaken in Utrecht en omgeving. Via zijn bedrijf Samen Schaken ondersteunt hij trainers en leerkrachten met het verzorgen van schaaklessen op school. Lees meer hieronder.

Naast de lesmethodes leer je het meest door heel veel te schaken. Tegenwoordig kan dat ook heel makkelijk online. De schaakbond heeft voor de jeugd tot en met 12 jaar zelfs haar eigen online platform genaamd Schaakmatties. Op Schaakmatties.schaken.nl lees je meer over de online toernooien die de schaakbond organiseert.

Stappenmethode

De Stappenmethode is onze officiële methode. Deze manier om schaken te leren is in Nederland ontwikkeld door Rob Brunia en Cor van Wijgerden en inmiddels verkrijgbaar in diverse talen. De methode is voor zowel kinderen als volwassenen geschikt, maar wordt vooral gebruikt voor schaaklessen op scholen en bij jeugdafdelingen van clubs.

Er zijn zes stappen: van allereerste begin (stap 1) tot hoog niveau (6). Elke stap heeft vier à vijf werkboeken voor de leerling en een handleiding voor de lesgever. Opstapje 1 en Opstapje 2 zijn speciaal ontwikkeld voor kinderen van vier tot en met acht jaar. De lesgever kan een korte opleiding volgen bij de schaakbond, waarin het gebruik van de Stappenmethode uitgebreid aan bod komt.

Er is een interactieve versie van de Stappenmethode: Chess Tutors 1, 2 en 3. Het niveau van deze Chess Tutors is vergelijkbaar met stappen 1, 2 en 3. Ze draaien in een Windows-omgeving. Je kunt de Chess Tutors op dvd of als download kopen. Voor scholen en verenigingen zijn er voordelige licenties.

Chessity

Met de online methode Chessity leer je spelenderwijs schaken. Leuk zijn de vele game-elementen; dat is erg aantrekkelijk voor kinderen. Chessity bevat weinig tekst en is erop gericht dat je zelfstandig leert schaken. De methode past zich aan jouw niveau en manier van leren aan. Er is een leerlingvolgsysteem ingebouwd. Hiermee kan een trainer de vorderingen van een leerling volgen. Ook krijgt de trainer advies over hoe de prestaties van de leerling kunnen worden verbeterd.

Chessity werkt onafhankelijk van het platform. De methode werkt via elk gangbaar besturingssysteem op een desktop, laptop, tablet en smartphone. De leerling heeft een eigen account nodig. De school kan een speciaal pakket van 10, 25 of 50 accounts kopen. Vragen over Chessity? Mail naar contact@chessity.com.

468Schaak

468Schaak is een aantrekkelijke aanvullende methode die zeer geschikt voor jonge kinderen. Zij doen spelletjes en opdrachten die met schaken samenhangen. Zo leren ze spelenderwijs de regels. Het getal 468 in de naam staat voor beginnen op een schaakbord met 4×4 velden, daarna doorgaan naar een bord met 6×6 velden en eindigen op het normale 8×8 bord. Het grote voordeel is dat een kind niet eerst alle regels op een groot schaakbord hoeft te leren. Het kind start direct met een onderdeel van het schaakspel en leert een bepaalde vaardigheid, zoals de paardensprong.

De kleine schaakborden zijn verkrijgbaar met gekleurde schaakstukken, schijfjes en kaartsets met opdrachten. De kaartsets hebben geen tekst. De opdrachten worden met symbolen en kleuren uitgelegd. Er is ook een variant van 468Chess waarbij de kinderen zelf schaakstukken zijn. Zij bewegen met gekleurde hesjes met een schaakstuk erop over een levensgroot schaakbord en voeren hun opdrachten spelenderwijs uit. Leuk voor binnen in de school en buiten op de speelplaats.

Schaken op de basisschool

Schaken op de basisschool richt zich op kinderen uit groep drie tot en met vijf en biedt veel vrijheid aan de trainers aan. Elke trainer kan inspelen op de wensen van de kinderen en hoeft niet veel verstand te hebben van het schaken. De trainer hoeft ook geen lessen voor te bereiden. Alles gaat via een werkboek, waarin kinderen zelf kunnen werken. Buiten opdrachten uit het werkboekje kan schaken worden geleerd er via schaakspelletjes. Er zijn heel veel spelletjes te vinden op de website met uitleg, dit zorgt voor differentiatie bij de lessen. De schaakleraar moet zelf kijken wat zijn leerlingen het fijnst vinden. In het werkboek zijn voorbeeldopgaves, die de leraar kan gebruiken om de opdrachten toe te lichten aan de kinderen.
De website van Schaken op de basisschool is tijdelijk niet bereikbaar.